Kỹ thuật trồng Cây Cà Phê

Cây cà phê có nhiêu giống. Tuy nhiên ởnước ta chủ yếu là giống cà phê vối và cà phê chè. Để biết được đặcđiểm sinh thái, năng suất, chất lượng của từng giống phục vụ cho canh tác của bạn. Bạn có thể vào website: khuyenongvn.gov.vn để xem về cácgiống cà phê trên.

Dưới đây tôi xin giới thiệu phương pháp gieo ươm càphê:Có 2 cách gieo ươm:

• Gieo trong túi bầu
• Gieo vào luống đất

Cả 2 cách này đều phải bố trí trong vườn ươm có giàn che chắn, để chăm sóc.

Nhiềunăm trở lại đây, các cơ sở trồng cà phê cũng như trồng cây ăn quả nóichung, người ta chủ yếu gieo ươm cây con trong túi bầu để thay cho việcgieo ươm vào luống như thời gian trước đây.

Gieoươm trong túi bầu có những ưu điểm là: việc chăm sóc bón chỉ tập trungtrong túi bầu; tiết kiệm được rất nhiều diện tích vườn ươm; khi trồngđảm bảo tỷ lệ sống cao, vận chuyển cây con trong bầu không ảnh hưởngđến bộ rễ.

Tuyvậy, giá thành cây con cao hơn vì phải chi phí túi ni lông và công đưađất vào bầu. Gieo ươm vào luống thì không phải chi phí túi bầu và đỡtốn công đưa đất vào bầu. Nhưng khi trồng mới phải tốn công đào bứngbầu, mà rất dể làm ảnh hưởng bộ rễ cây con. Cách này, hiện nay khôngđược khuyến cáo trong việc ươm cây lâu năm kể cả cây rừng.

+ Gieo ươm trong túi

Túibầu bằng ni lông, kích thước 17cmx25cm, không nên dùng túi có kích cỡnhỏ hơn, vì cây cà phê được ươm ít nhất 6 tháng, cần đủ dinh dưỡng vàđủ độ sâu để bộ rễ phát triển tự nhiên, nhất là rễ cọc phải được ăn sâuvà thẳng đứng. Ở đáy túi cần đục 8 lỗ nhỏ để khi tưới dễ thoát nước.

Đấtbỏ vào bầu gồm: 1,8kg đất mặt (mầu tốt, sạch cỏ và tạp chất, tơi xốp)+0,25kg phân chuồng hoai mục+ 8g supe lân. Căn cứu vào tỷ lệ trên chuẩnbị đất thành đống, trộn đều kỹ với phân, sau đó cho vào túi nilon, mỗitúi 2kg và lặc vừa phải cho đất bám sát và căng đáy túi

Xếptúi bầu vào nhau thành luống dài; bề ngang luống rộng 1-1,2m, luốngcách luống 40-45cm để đi lại chăm bón. Độ dài của luống tùy theo số túinhiều hay ít và phụ thuộc vào kích thước vườn ươm. Xung quanh luống nênlấp đất cao 1/3 túi bầu. Vườn ươm cần làm giàn che và có phên quây xungquanh. Mái giàn che phải đủ cao để dễ dàng đi lại chăm sóc cây (1,8-2m) và kết cấu mái thành từng tấm phiên để tiện xê dịch, điều chỉnh ánhsáng khi cần thiết.

Trước khi gieo hạt vào túi bầu, hạt cần được xử lý và ủ như sau:

Lấynửa cân vôi tôi hoặc bột đem hoà vào 20 lít nước, khuấy kỹ, để lắng rồigạn lấy nước vôi trong đem đun nóng tới 60oC, đổ hạt vào ngâm trong20-24 giờ, vớt hạt ra đem rửa kỹ cho sạch nhớt, chú ý đãi và loại bỏhết hạt nổi, hạt đen, lép, xấu. Những hạt tốt đem ủ.

Nếulượng hạt ít nên ủ trong sọt, thúng, ở đáy lót một lớp cỏ, rơm khô sạchvà bên trên phủ lớp bao tải sạch; đổ hạt lên lớp bao tải rồi phủ trênhạt bằng lớp bao tải. Những ngày tiếp theo cần tưới nước ấm 60oC đểlượng hạt đủ ẩm và luôn giữu nhiệt độ 30-32oC. Sau 2-3 tuần, hạt bắtđầu nẩy mầm. Ở miên Bắc, ủ hạt vào tháng 11-12, nếu gặp các đợt gió mùađống bắc, phải chú ý giữ ấm cho hạt.

Khicần gieo ươm lượng hạt lớn sau khi xử lý, đem ủ vào góc nhà (kho, bếp)…trên nền cứng (gạch, xi măng) kín gió, để giữ nhiệt. Đổ lớp cát sạchdày 4-5cm, phủ lớp bao tải lên và đổ hạt dàn đều, dày 4-5 cm; rắc lớpcát vừa phủ kín lớp hạt và trên cùng phủ bao gải và rơm, cỏ khô. Hàngngày dùng nước ấm 60oC tưới đều khắp cho tới lớp cát dưới cùng có đủnước vào buổi sáng và chiều tối. Kinh nghiệm cho thấy giữ đủ ấm và ẩmliên tục, đều đặn thì hạt mau và dễ nảy mầm. Khi gặp gió rét phải chechắn, chống gió lùa làm mất nhiệt độ.

Sauvài tuần, kiểm tra thấy hạt nảy mầm đem gieo vào bầu hoặc vào mặt luốngvườn ươm, (hàng ngày sau khi có những hạt đầu tiên nảy mầm, lựa hạt nẩymầm đem gieo trước). Chọc một lỗ sau 1 cm ở giữa bầu đất, đất hạt càphê vào đó nhớ phải đắt úp hạt (mặt phẳng hạt xuống dưới, mặt cong lêntrên) và đặt nằm ngang hoàn toàn. Lấp hạt bằng lớp đất bột, mỏng, bêntrên phủ một lớp mùn cưa hoặc trấu dầy 1 cm rồi tưới cho độ ẩm.

Khi gieo hạt, cứ 10-15 bầu thì có 1 bầu gieo 2 hạt để lấy cây dự trữ khi cần trồng dặm.

Tướinước là khâu quan trọng để chăm sóc cây con, nhất là trong mùa khô hạn.Sau gieo 2-3 ngày, cần tưới nước theo cách phun mưa bằng thùng odoahoạc bình bơm thuốc sâu (được rửa sạch) tuỳ theo mức độ khô hạn nhiềuhay ít mà vài ba ngày tưới nước 1 lần. Cây con được bón thúc bằng nướcphân khi cây có một cặp là sò và 2 cặp lá thật: pha loãng phân chuồnghoai mục, ngâm kỹ theo tỷ lệ 1 phân 20 nước lã+ nước phân ure nồng độ0,1% (nửa lạng ure pha 50 lít nước). Sau mỗi lần phun nước phân nhưvậy, phải phun rửa lá ngay bằng nước lã để lá cà phên khỏi bị cháy.

Nơi ươm hạt cần có rãnh thoát nước khi gặp mưa to. Mặt khác cũng đắp bờ chắn không cho nước mưa tràn vào vườn ươm.

Khibắt đầu có mưa xuân việc tưới nước có thể kéo dài 5-7 ngày thậm chí 10ngày một lần. Tưới nước phân thúc cho cây con cứ 20-25 ngày 1 lần.Thường xuyên nhổ cỏ dại mới mọc ở các túi bầu, nếu mặt bầu bị đóng vángdù thanh tre nhọn để phá váng.

Nếucó dế cắn cây con cần bắt diệt hoặc phun padan 0,1% nếu nhiều cây bị lởcổ rễ thì phun validacin pha 0,5%. Nói chung nên hạn chế dùng thuốc trừsâu bệnh.

Câycà phê con cần được huấn luyện cho quen dần với ánh sáng nắng trong quátrình sinh trưởng tại vườn ươm để sau này đem trồng cây để sẽ cứng cáphơn. Cây con được huấn luyện khi có một cặp lá thật bằng cách xê dịchphên che mái, lúc đầu khe hở ít sau dần mở rộng hơn, tới khi cây có 5-6cặp lá thật (tức là trước khi đem trồng 30 ngày) khi dỡ bỏ mái che.

Khicây xuất vườn đem trồng, cây con phải đạt các chỉ số: ươm được 6-7tháng, cao trên 20cm, có hơn 5 cặp lá thật, không có sâu bệnh, không bịdị dạng như: thân mọc cong queo, lá ngọn xoăn. Có hộ gia đình còn kiểmtra cả rễ cái phát triển thẳng mới trồng, bằng cách quan sát đáy bầuhoặc gỡ nhẹ bầu để kiểm tra. Cách này đòi hỏi phải có kinh nghiệm vàthận trọng vì dễ ảnh hưởng tới bộ rễ cây con.

Nếukhông có điều kiện gieo ươm trong túi bầu thì làm luống để gieo. Saukhi cày bừa kỹ bón lót 4 tạ phân chuồng hoại cho 100m2 vườn ươm, luốngrộng 1,2m, cao 20-25cm.

Hạtđược xử lý và ủ, khi hạt nảy mầm đặt vào mặt luống như cách đặt hạt vàobầu. Hạt cách hạt và hàng cách hàng 20x20cm, lấp hạt bằng lớp đất bộtmỏng, bên trên phủ mùn cưa hoặc trấu dầy 1cm. Sau đó tiến hành chăm sócnhư đối với gieo ươm trong túi bầu.